La Esperanto-brajlo
La alfabeto de Esperanto postulas sian propran brajlon por montri la literojn kun supersignoj
La brajloskribo konsistas el aranĝo de punktoj, kiuj estas premitaj en la paperon de malantaŭe kaj per la fingropintoj estas palpeblaj kiel leviĝoj. Ses punktoj, tri vertikale kaj du punktoj horizontale, formas la kadron por la punktaj kombinaĵoj, per kiuj la signoj (literoj, nombroj, spacoj, ...) estas prezentataj. La punktoj de tia brajloĉelo estas numerataj de unu ĝis tri en la maldekstra kolumno de supre al sube kaj kvar ĝis ses en la dekstra kolumno. El ses punktoj rezultas 26 = 64 variaĵoj; estas do 64 diversaj signoj prezenteblaj.
Elektronikaj brajlolinioj estas uzataj por la eligo de tekstoj en brajloskribo per komputilo. Ĉar pli da signoj estas bezonataj por komputile labori ol povas esti reprezentataj per ses punktoj, al ĉiu signo de la brajlolinio estas aldonataj po du pliaj punktoj, tiel ke ok punktoj, kvar vertikale kaj du horizontale, estas je dispono. Tiamaniere oni ricevas 28 = 256 variaĵojn.
La Esperanto-literoj kun supersignoj estas montrataj en Brajlo per la literoj kun aldona punkto 6. Nur la Esperanto-U kun supersigno (ŭ) estas skribata per la punktoj 3, 4 kaj 6, tio estas la signo por la germana „longa i“ (ie)
Jen la Esperanto-alfabeto prezentebla per brajloskribo:
a b c 3 D E F G 7 8 h mi j w k l m n o p r s, ß, t, u 0 v z
Hodia0 estas vendredo kaj 3i-vespere ni estos bonßancaj 7ui 8orajn muzikawojn.
La komputilaj numeroj de la brajloskribo estas uzataj kiel anstataŭantoj de la literoj kun supersignoj.
Tio kutimas dum korespondado kun blinduloj, kiuj majstras brajlon. Se vidantaj personoj korespondas unu kun la alia en la interreto aŭ blinduloj kun vidantaj personoj, oni ofte aldonas x kiel sekvan literon: cx, gx, hx, jx, sx, ux.
Malofte h estas elektata por anstataŭi la x-signon: ch, gh, hh, jh, sh, uh.